Missa Luba

W brytyjskim filmie If…. (Jeżeli…, 1968) jest scena, w której główny bohater puszcza sobie piosenkę na gramofonie. Kiedy utwór się kończy, cofa igłę i znowu go puszcza. Jest to normalna i zrozumiała reakcja na Sanctus z Missa Luba.

Missa Luba to hybryda tekstu chrześcijańskiej mszy i tradycyjnej muzyki kongijskiej. „Missa” to „msza”, a „Luba” to nazwa ludu zamieszkującego część ówczesnego Kongo Belgijskiego (potem Zairu, a obecnie Demokratycznej Republiki Kongo). Pomysłodawcą utworu był belgijski misjonarz Guido Haazen. On też, wraz z Les troubadours de la Roi Badouin – założonym przez siebie chórem kongijskich chłopców, w 1958 roku nagrał płytę z Missa Luba oraz kilkoma lokalnymi piosenkami. Album stał się w Europie całkiem sporym hitem, szczególnie dziesięć lat po wydaniu, kiedy wykorzystano w If…. Sanctus. Piosenkę wydano wtedy na singlu i w Wielkiej Brytanii dotarła aż do miejsca 28 listy przebojów.

Z dzisiejszej perspektywy można się zastanawiać, czy Missa Luba nie jest po prostu ładniejszą odsłoną ohydnego zjawiska kolonializmu. Z drugiej strony, może jest po prostu jednym z bardzo, bardzo nielicznych jego pozytywnych aspektów.

♪ Missa Luba – Sanctus

♪ Missa Luba – Kyrie

Aha, wystrzegajcie się innych niż Les troubadours wykonań Missa Luba.

Bo noc

Because the Night, największy hit Patti Smith, napisany został przez Bruce’a Springsteena. Niechętni Springsteenowi twierdzą, że owszem, on to napisał, ale Patti Smith zupełnie zmieniła tekst. Nie jest to prawda, bo zmieniła tylko trochę.

Osobom o artystycznych zainteresowaniach (czyli np. Czytelnikom tego bloga) łatwiej jest lubić Patti Smith – ma undergroundowy image i czyta Baudelaire’a. Bruce Springsteen natomiast wygląda jak gość, który w razie potrzeby mógłby naprawić skrzynię biegów. Ale to właśnie on stworzył Because the Night, łącznie z najwspanialszym, być może, mostkiem w historii rocka (punkt kulminacyjny: „the vicious circle turns and burns”).

No, ale z drugiej strony, Smith doceniła i wypromowała piosenkę, którą Springsteen odrzucił. Because the Night miała trafić na (wybitny) album Darkness On the Edge of Town, ale piosenkarz nie był zadowolony z nagrania. Producent Jimmy Iovine, który w tym samym czasie i w tym samym studiu pomagał Patti Smith przy płycie Easter, zaproponował jej zaśpiewanie utworu.  Wyszło nieźle, szczególnie ten mostek.

♫ LINKI

♪ Patti Smith na żywo, 1978

♪ Bruce Springsteen na żywo, 1978

♪ Patti Smith bez prądu, 2002

♪ Nagranie, z którego Springsteen nie był zadowolony

Ere mela mela

O piosence Ere mela mela Mahmouda Ahmeda pisałem już we wpisie o zadziwiającej muzyce z Etiopii. Od tego czasu nic się u mnie nie zmieniło – nadal zaliczam ją do mojej top 10 albo nawet top 5. W niej spełniły się wszystkie moje marzenia o tym, jak wspaniała może być muzyka z niejasnej i pstrokatej kategorii „world music”.

Utwór został nagrany w 1975 roku. Jego pełny tytuł to Ere mela mela / Metche new, bo po czterech minutach przechodzi w Meche new – piosenkę o podobnej melodii ale innym tekście – zabieg bardzo lubiany przez Mahmouda Ahmeda. W książeczce do The Very Best of Ethiopiques jako autor muzyki i słów figuruje Mahmoud Ahmed, ale wnioskując po innych wersjach, często bardziej „ludowych”, jest to utwór tradycyjny.

Z komentarzy na YouTube (stanowią one moje podstawowe źródło wiedzy o świecie) dowiedzieć się można, że podmiot liryczny piosenki szuka jakiegoś sposobu, ew. sztuczki, chyba po to, żeby zatrzymać przy sobie ukochaną. Temu dość standardowemu tekstowi towarzyszy niestandardowa, przynajmniej dla europejskich uszu, muzyka. Hipnotyczna jak muzyka arabska (w końcu od Etiopii do krajów arabskich całkiem blisko), ale nie taka nudna.

Ere mela mela / Meche new znaleźć można na dostępnej w Polsce składance The Very Best of Ethiopiques oraz na mniej dostępnej w Polsce Ethiopiques Vol. 7. (będącej rozszerzonym wydaniem „Ere mela mela”, pierwszego drugiego LP Ahmeda). Polecam również inną płytę z piosenkami Ahmeda – Ethiopiques Vol. 6.

LINKI:

Najbardziej znana wersja Ere mela mela / Metche new

Świetne wykonanie Ere mela mela na żywo

Wcześniejsze wcielenie piosenki, tytuł Mela mela

Bardziej tradycyjna wersja Ere mela mela, śpiewa i gra na krarze Asnakech Worku

Na zdjęciu Mahmoud Ahmed, stąd.